Çocuk ve Ergen Danışmanlığı Nasıl Bir Yardım Sağlar?
Çocuk ve ergenler çoğunlukla ne hissettiklerinin ayırımında olmazlar. Aile bireyleri ya da öğretmenleri onları gözlemleyerek bir sorun olduğunu fark ederler. Ergenlik dönemi ve özellikleri psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından bilinir. Çocuk ve ergen danışmanlığına yönlendirilirler.
Çocuk ve Ergen Danışmanlığında Ele Alınan Sorunlar
Çocuklar birçok konuda sıkıntı yaşayabilirler. Okula uyum, akran baskısı, sınav kaygısı, davranış problemleri konusunda birileri ile konuşmaya ihtiyaç duyarlar. Çoğunlukla okul rehberlik servislerinde kendilerini anlatabilecekleri, sorunlarına çözüm bulabilecekleri uzmanlar bulunmaktadır. Rehberlik uzmanı ile güvenli ve destekleyici bir görüşme planlamak ilk adım olabilir. Ancak bazen sorunlar katlanarak devam ettiğinden, çocuk ve ergenler için danışmanlık hizmetine ihtiyaç duyulabilir. İşler kontrolden çıkmadan, aile üyeleri ile birlikte çocuk psikoloğuna başvurmanız gerekebilir.
Çocuk ve Ergenler Hangi Danışmanlık Yaklaşımından Yararlanılır?
Genç ve çocuklara danışmanlık yaparken etkili olan birkaç yaklaşımdan söz edebiliriz. Çoğunlukla daha yüzeysel sorunlar için kolay çözüm üretenler tercih edilir. Ancak bazen bazı sorunlar daha uzun ve daha derin bir terapi modeli gerektirebilir.
- Bilişsel-Davranışçı Terapi (BDT): Bilişsel terapide, davranış ve duyguları değiştirmeye odaklanmak yerine düşünceleri ele alıp onların gücünden yararlanıyoruz. Olumsuz düşünce, olumsuz bir duyguyu tetikler, olumsuz duygu ise olumsuz davranışları. Pozitif düşünmeyi öğrenmek Polayannacılık değildir. Olumlu düşünme egzersizleri seanslarda öğrenilir, deneyimsel olarak duyguların değişimi yaşanır. Ev ödevi olarak evde uygulamalar verilir. Bilişsel davranışçı terapi çocuk ve ergenlerde 6 ila 12 hafta arasında olumlu sonuç sağlar. Daha çok başarı ve motivasyon, öfke yönetimi, akran baskısı ve sınav kaygısı gibi sorunlarda kullanılır.
- Bilinçli Farkındalık: Daha çok bilişsel davranışçı terapi ile birlikte kullanıldığında olumlu değişim yakalanır. Olumsuz duygu ve düşüncelere daha fazla dikkat edilir, deneyimlenirse onların ağırlığı giderek azalır ve etkisini kaybeder. Bir türlü duygu ve düşüncelere sistemik duyarsızlaşma etkisi sağlanır. Bilinçli farkındalık seansları 2 ila 10 haftalık bir programla etkili olur. Korku ve fobilerde kullanılır.
- Aile Danışmanlığı: Bazı sorunların aile bireylerinin müşterek etkisinden oluştuğunu varsaydığımızda, ailedeki bütün herkesin danışmanlığa katılması gerekir. Sistemik aile terapisi yaklaşımı, çocuk ve ergenlerde ortaya çıkan davranış ve uyum sorunlarının aile sisteminden kaynaklandığını kabul eder. Ergen ya da çocuk bir davranış ortaya koyduğunda, anne-baba başka bir tutum ve davranış ortaya koyar. Aile sistemindeki olumsuz döngü fark edilip değiştirildiğinde çoğu problem ortadan kalkar.
- Çocuklarda Oyun ve Sanat Terapisi: Oyun terapisinde çocuklar terapistin ofisindeki oyuncaklar, resim malzemeleri ile içsel duygularını açığa vururlar. Bu süreçte oyun terapisti çocuğun iç dünyasına empatik biçimde yaklaşır. Onun duygularını kabul eder ve o duygularla baş etmesine destek olur.
Çocuk ve Ergenlerde Psikoterapi Hangi Sorunlarda Kullanılır?
Psikoterapi, daha uzun bir süreç gerektirdiğinden, depresyon, yeme bozuklukları, tırnak yeme, saç yolma gibi sorunlar için daha kullanışlıdır. Böylece geçmiş yaşantıların etkisinin araştırılması mümkün olur. Dinamik yönelimli psikoterapide sorunların kaynağına erişerek, orada sağlanan değişim şimdi ve geleceğe taşınabilir. Hipnoz ve hipnoterapi yöntemi psikoterapi sürecinde gerektiğinde kullanılabilir.
Klinik Psikolog Ali Bıçak
